Bu yıl kış İstanbul sokaklarına geç geldi. Pencerelerden, kapılardan burnumuzu çıkaramıyoruz. Serhad halkına hayırlı olsun, kışlarını biliyoruz. Büyük şehirlerdeki evsizler için kış daha da zor geçiyor. Kışın gelmesiyle birlikte Beyoğlu sokaklarında evsizler daha sık görülüyor. Binaların köşelerinde, mekanların kenarlarında bulmak mümkündür. Büyük şehirlerde savaşan bu insanlar temelde iki türdendir. Soğuktan korunmak için dışarıda bir köşede kalıp gündüzleri birkaç Türk lirası kazanıp geceyi geçirenler.
Yaklaşık yirmi yıl önce İstanbul’a ilk taşındığımda Beyoğlu’nda Sabahçı Kahvesi vardı. Akşam saat on birden ertesi gün saat ona kadar müzik söylerlerdi. Uzun zaman oldu böyle yerleri gezmeyeli, burada durum nasıl, neler oluyor diye merak ediyordum. Konumlarını, durumlarını biliyor muyum, eskisi gibi müşterileri var mı? Orada bulunanlar çok yaşlıydı. Aşçıyı tanımıyordum, konuştuk, aradım, artık evsizlerin uğrak yeri değildi, internet kafeydi. Yeni nesil evsizler internet kafeleri tercih ediyor.
Sabah kahvesi aslında internet kafeler kadar değerli değildi. Zorluk ve zulmün ortasında tercih edilen yerler sınıfları ayırdı. Enflasyon ve doların fiyatı bugünkü kadar yüksek değildi.
Birkaç gün önce bir yerde oturuyordum, zayıf ve solgun bir genç bana satmak istedi, o atkıya ihtiyacım vardı, ben de ondan aldım. Bu zayıf, evsiz genç adam Beyoğlu sokaklarında müzik söylemek için internet kafelere gidiyor. Adresi çok iyi biliyordum. İstanbul’a yeni geldiğimde internet için oraya giderdim. Zamanına göre rahat bir yerdi hatırladığım.
Dar bir koridordan geçerek internet kafenin girişine ulaştım. Alanda toplam 56 sayı vardı ve her sayı bir bilgisayardı. Kibrit kutuları gibi yan yana dizilmişlerdi. Beyaz bir lamba odayı aydınlatıyordu ama içerisi hâlâ oldukça loştu. Hoşuma giden bir yer bulmak için gözlerimi içeriye çevirdim. Katın ortasındaki otuz bir numaralı koltuğa oturdum ve kat müdüründen interneti kullanmak için izin istedim. Önümdeki bilgisayar 2000 modeldi. Bilgisayar kasaları düşmüştü ve çalışırken yüksek ses çıkarıyordu. Yaşları 20 ile 30 arasında değişen üç gencin ortasına oturdum.
İnternet kafe Balo Caddesi’nin başındaydı. Burası eskiden internet kafe iken bugün evsizlerin geçiş alanı haline geldi. Veya bütün kapılar onlara birer birer kapatılmıştır ve gidecekleri hiçbir yer kalmamıştır; Bu ekşi kokulu yerler ikinci durakları oluyor. İnternet kafenin misafirleri sokak satıcıları, mahalle çiçekçileri, alkolikler, kaçaklar, çaresiz kumarbazlar ve bir anda eşyalarını kaybedenler.
Karşımızdaki masa yer altı masasıdır. Farklı olan ise internet kafe ziyaretçilerinin farklı kişilerden oluşmasıdır. Bunların arasında yabancı ülkelerden gelenler, Afrikalılar, Suriyeliler, Pakistanlılar, İranlılar, Afganlar, Türkmenler, Ermeniler ve Güney Kürdistanlılar var. Beyoğlu birçok millete ev sahipliği yapmaktadır ve bu, Ortadoğu milletlerinin ve onların boyun eğdirilmesinin panoramasının eşsiz bir örneğidir.
Sağımda genç bir adam deri koltukta kulaklarında kulaklıkla oturuyordu ve müziğin sesi sağır ediciydi. Müziğin sesini duyabiliyordum ve bu ses ve müzik bana hiç de yabancı gelmiyordu: Shahe Bedo’nun “Çavresha min” şarkısını dinliyordu. Bu yazıya başladığımda Shahe Bedo’nun bir anısı aklıma geldi. Hafızamdan daha sonra bahsedeceğim. Müzikte söylendiği gibi herkes hastalığının sebebini ve çaresini bilir. o bilir;
Kara gölüm gel bana
Hastalandım sebebi sensin
Kara gözlüm gel bana
Ben zayıfım, sebebi sensin
Önümde kısa boylu, zayıf, buruşuk bir genç Facebook’ta geziniyor ve endişeli gözlerle bana bakıyordu. Polis olduğumu düşündüğünü fark ettim. Genç adam hâlâ korkuyla beni izliyordu. Birçok kişi uykuya daldı ve arkadaşlarını uyandırmak istemedi. Suriye’den gelen bu genç on yaşındayken ailesiyle birlikte gelmiş ve burada eşarp satıyor.
Soğuk havalarda kafelerde konaklamanın ücreti 200 lira. İnternet cafe misafirlerinin birçoğu birbirini tanıyor. Shahe Bedo’nun sesiyle uyuyan bir üniversite öğrencisiydi ve akşamları kulüp, bar ve meyhanelerin kapılarının önünde çiçek satıyordu.
Serdar Şengül, “Kırılan Umutlar Kitabı”ndan “Yoksulları Sevmek” başlıklı yazısında sorular sordu ve yazının sonunda okuyuculara iki soru bıraktı. Başarılar hangi ulusal kesimleri bir araya getirdi, hangileri ayırdı?
Suriyeli genç buradan bahsederek bazı şikâyetlerini şöyle dile getiriyor: Hava çok sıcak değil, çorap ve ter kokuyor, burada yataklar rahat değil ve bacaklarınızı istediğiniz kadar uzatamıyorsunuz. Genç adam daha sonra başka bir yer seçti ve orasının daha rahat ve sıcak olduğunu söyledi. İki saat sonra başka bir internet kafeye gittim.
